بررسی آسیب های اندام فوقانی در بازیکنان هندبال و والیبال باشگاهی ایران و ارتباط آن با برخی ویژگی های بدنی

زمینه و هدف: عمده فعالیت بازیکنان هندبال و والیبال با اندام فوقانی صورت می­گیرد، از این رو احتمال وقوع آسیب در این اندام زیاد است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی آسیب ­های اندام فوقانی در بازیکنان هندبال و والیبال باشگاهی ایران و ارتباط آن با برخی ویژگی­ های بدنی بود. روش تحقیق:  45 هندبالیست مرد (میانگین سنی 3/62±24/71 سال، قد 5/67±186/58 سانتی­ متر و وزن 9/81±86/66 کیلوگرم) و 35 والیبالیست مرد (میانگین سنی 4/57±25/71 سال، قد 5/92±193/59 سانتی­ متر و وزن 6/93±88/02 کیلوگرم)، به طور غیرتصادفی در این مطالعه شرکت کردند. برای مشخص کردن آسیب ­ها، پرسش­نامه محقق­ ساخته با ضریب اعتبار 0/84 توسط آزمودنی­ ها تکمیل گردید. مجموعه‌ای از شاخص‌های تن‌سنجی به لحاظ کمی اندازه­ گیری و ارزیابی شدند. ارزیابی قد ایستاده و گستره دست­ ها با متر نواری، فاصله دو زائده آخرومی، طول بازو و طول ساعد با آنتروپومتر و زاویه حمل با زاویه سنج یونیورسال صورت گرفت. پس از تعیین طبیعی بودن توزیع داده­ ها از طریق آزمون کلموگروف-اسمیرنوف، از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن برای تعیین رابطه بین متغیرها استفاده شد و سطح معنی­ داری 0/05>p منظور گردید. یافته­ ها: نتایج تحقیق نشان دادند که در این ورزشکاران، بین آسیب پارگی تاندون یا لیگامنت در اندام فوقانی و عرض شانه (0/007=p) همبستگی منفی و معنی­ داری وجود دارد. از طرف دیگر، بین آسیب شکستگی در اندام فوقانی و وزن (0/02=p)، قد (0/01=p)، گستره دست­ ها (0/01=p)، عرض شانه (0/01=p)، طول بازوی دست برتر (0/01=p)، طول بازوی دست غیربرتر (0/01=p) و طول ساعد دست غیربرتر (0/04=p) همبستگی مثبت و معنی­ داری مشاهده شد. نتیجه­ گیری: برخی از ویژگی­ های بدنی با میزان شیوع آسیب­ های اندام فوقانی در رشته­ های والیبال و هندبال رابطه داشته و می­ توانند به عنوان یک عامل خطر محسوب شوند. بر این اساس توجه به برنامه­ های آماده­ سازی اختصاصی ورزشکاران در الگوهای حرکتی، عضلات و مفاصل درگیر از کاربردی­ ترین راهبردهای پیشگیرانه است که می­ تواند به کاهش آسیب­ های ورزشی و افزایش دوره قهرمانی ورزشکاران نخبه کمک نماید.